Groen water
door Johan De Coninck, clubblad mei '99.

Onlangs vroeg er me iemand, hoe je kunt zien of er nog vissen in de vijver zitten. Het antwoord leek mij erg duidelijk en ik vertelde haar dat men goed de ogen moet openen, terwijl ze gericht staan naar de vijver. Als tegenantwoord kreeg ik dan dat ze nog geen vijf centimeter diep zag in de vijver en dat ze zo dus onmogelijk haar vissen kon zien.

Nu is het altijd weer hetzelfde. Je doet je best om te verklaren hoe het komt dat het water groen ziet en... ze doen toch hun goesting met het gevolg dat men met het probleem blijft zitten. Om grijs haar van te krijgen.
Voor de mensen die ook met dat probleem zitten heb ik dus het volgende artikel geschreven, in de hoop dat er toch iemand luistert (of leest).

* Zweefalgen:

Zweefalgen, lieve mensen, zijn eencelligen die vooral goed floreren indien er veel opgeloste voedingsstoffen aanwezig zijn in het water. In grote getallen kleuren ze de vijver groen en maken de vijver tot een mooie grote kom erwtensoep. Die voedingsstoffen kunnen allerlei oorzaken hebben, die op vele manieren vermeden kunnen worden. Het is dus de bedoeling dat we het water zo voedselarm mogelijk maken. Voedselarm water is helder water, en is ook gelijk aan gezond water.

* De beekloop:

Zelf heb ik geen vijver, maar ik heb er twee aangelegd en onderhoud die ook. Allebei zijn ze voorzien van een beekloopje dat gevuld is met kieft (zeer fijn grind) en moerasplanten. Allebei die vijvers staan ook jaar in, jaar uit kraakhelder en men kan het kieft tellen op de bodem (110 cm diep).

Wat gebeurt er nu?

Door water door zo'n beekloop te sturen, filtert men biologisch. Het kieft fungeert als afzetsubstraat voor bacteriën die de voedingsstoffen uit het water haalt. De moerasplanten, die goed woekeren(groeien), nemen hun voeding ook deels uit het water omdat deze planten niet in voedingsbodem staan.
Resultaat, het water dat de beekloop verlaat is zo goed als voedingsarm. Een van die vijvers die met zo'n beekloop voorzien is, was vroeger een echte erwtensoep. Door de aanleg van zo'n loopje is het water op amper drie weken tijd, kraakhelder geworden. Een jaloerse buur vertelde ons nog, dat hij zo helder water niet echt mooi vindt, dat groen water veel gezonder is en het steekt veel meer onnatuurlijke plooien in de folie weg. Inclusief zijn vissen natuurlijk en de waterplanten van de vijver doen het dan ook niet echt goed omdat ze te weinig zonlicht ontvangen.
Men moet ermee rekening houden dat is dat de vijverpomp die de beekloop bevoorraadt, niet te sterk is. De bacteriën moeten de tijd krijgen om hun werk te doen. Voor een vijvertje van 2000 liter is een pomp van 700 liter/uur meer dan voldoende (er moet dan nog wel rekening gehouden worden met de breedte van de loop).

* Planten:

Een andere methode om het water te ontdoen van opgeloste voedingsstoffen is met de hulp van planten.

Zuurstofplanten kunnen daar heel goed voor gebruikt worden, alleen in de vijver is er te weinig licht om die planten goed te doen groeien. Men kan dit probleem oplossen, door in de zomer uw water te voorzien van hoornblad. Men moet dit in de zomer doen want anders zakken die planten naar de bodem, met hetzelfde gevolg als deze van de andere zuurstofplanten. Hoornblad maakt geen wortels en is dus verplicht om voedingsstoffen uit het water te halen. Het plantje zet zeer snel uit waardoor er veel opgeloste voedingsstoffen uit het water gehaald worden.

Men bekomt hetzelfde effect met andere drijfplanten, zoals azolla, eendekroos, enz... Het probleem is dan natuurlijk om deze drijfplanten uit de vijver te halen. Personen die ooit de eer hebben gehad om zich gelukkige bezitter van eendekroos te noemen, kunnen beamen dat het een gevecht is om deze plantjes te verwijderen.

* Het voeren van vissen:

De onwetende liefhebber heeft niets liever dan op een mooie zomeravond, zijn vissen te voeren. Wel, in de zomer zijn er reeds voldoende waterinsecten in de vijver aanwezig, die een veel betere voedingskwaliteit hebben dan al het vlokkenvoer samen.
Het bijvoeren, want dat is het in feite, gebeurt het best alleen in het voorjaar in beperkte mate en in het najaar, omdat dan de vissen een reserve moeten opbouwen voor de nakende winter.
Vissen die in de zomer dagelijks gevoerd worden, maken veel uitwerpselen die naar de bodem zakken om daar te liggen rotten. Het is ook daarom dat zulke vijvers een veel grotere sliblaag hebben dan vijvers waar in de zomer bijna niet gevoerd worden.
Het rotten van plantaardig en dierlijk afval zorgt dus voor opgeloste voedingsstoffen. Het kan nu echter geen kwaad, indien men eenmaal per week of om de veertien dagen bijvoert, maar doe het dan in kleine hoeveelheden.
Zeg me nu niet dat uw vissen alle dagen honger hebben als u ze voedert. Vissen eten altijd en zullen altijd blijven eten, indien het hen aangeboden wordt. Het is niet van de honger dat uw vissen komen eten, het is van de vraatzucht.

* Andere oorzaken:

Een goed najaarsonderhoud is ook van belang om zweefalgen tegen te gaan. Rottende plantendelen die boven het water hangen, doet men het best af. Zuurstofplanten worden uitgedund, zeker hoornblad, en de sliblaag wordt, indien ze te dik wordt, uit de vijver gehaald.
Inwaaiend zand van de tuin en inwaaiende bladeren van de bomen, kunnen ook de oorzaak zijn van zweefalgen. Het is dus het best dat men die factoren uitschakelt. Invallende bladeren worden van de wateroppervlakte gehaald en deze die reeds gezonken zijn, halen we het best eruit.
Ook de keuze van het vissenbestand speelt een grote rol. Karperachtigen, zoals karpers, goudvissen en kois, durven nogal woelen in de bodem. Ze produceren veel afval met alle gevolgen van dien. Beter is men met zonnebaarzen, goudwindes, bittervoorn, enz... Snelle vissen met weinig afvalproductie. Indien men het toch niet kan laten om goudvissen in de vijver te steken, koop dan sarasa's of shubunkins, die woelen zo veel niet.

Als het water begint helder te komen en er zouden draadalgen beginnen te groeien, is het misschien aan te raden om die draadalgen een beetje met rust te laten. Ze nemen enorm veel voedsel uit het water en helpen u zo bij het helder maken van de vijver.

U ziet het, lieve mensen, zweefalgen hebben heel wat oorzaken. Het kan best zijn dat bij het bijsleutelen van een factor uw probleem opgelost is. Voor hetzelfde geld duurt het wat langer en moet men systematisch de vijver aanpassen totdat het water terug klaar geworden is. Heb vooral veel geduld, want de moeite wordt zeker beloond.